Χίλια μύρια κύματα

Η ψυχολογία των ... "επενδυτών" φαίνεται λίγο πεσμένη τις τελευταίες ημέρες. Ένα κύμα πανικού σαρώνει την αγορά. Που πήγαν τα μεγάλα λόγια και οι ωραίες υποσχέσεις; Χάθηκαν στην καταιγίδα των εξελίξεων?

Πάντα με εντυπωσιάζει το πόσο εύκολα μπορεί να ανατραπεί η ψυχολογία ενός ανθρώπου. Αλλά ακόμα πιο συναρπαστικό είναι πώς αλλάζει η συναισθηματική κατάσταση ενός συνόλου ατόμων, που συνδέεονται μεταξύ τους με κάποιου είδους δεσμό, ισχυρό στην περίπτωση μας. Πώς οι αλυσωτές αντιδράσεις δένουν στενά τα στοιχεία του συνόλου, ώστε οι μεμονωμένες πράξεις να αντανακλούν στην ομάδα ως σωρευτικές επιπτώσεις.

Όμως το πρόβλημα είναι πολύ σύνθετο για να εξηγηθεί αιτιοκρατικά και με απόλυτη ακρίβεια. Για το λόγο αυτό συνήθως ακολουθούνται εποπτικές μέθοδοι και η επόμενη κατάσταση του συστήματος προσδιορίζεται πιθανοτικά. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει - απαραίτητα - ότι και στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν λόγοι συγκεκριμένοι για τους οποίους αυτή συμβαίνει. Είναι όμως εξαιρετικά δύσκολο ή και αδύνατο να κατασκευαστούν μοντέλα που θα περιγράφουν με ακρίβεια και αξιοπιστία αυτά τα φαινόμενα.

Πριν από καιρό είχα παρουσιάσει τη θεωρία του Elliott για τα κύματα της χρηματιστηριακής αγοράς, που συνοψίζεται στο παρακάτω σχήμα:


Το ερώτημα βέβαια παραμένει, βρισκόμαστε στο σημείο 4 ή στο σημείο Α? Και οι δύο αυτές περιπτώσεις είναι βέβαια ευνοικές. Γιατί σημαίνουν ότι προς ώρας ή τιμές των μετοχών είναι ευνοικές σε σχέση με αυτές που θα παρατηρηθούν στο μέλλον.